Autobezitters opgepast! Steenmarter in de Bongerd!

Een steenmarter.

Flickr Creative Commons, foto: KiG (aka Er.We)

Wilma mailt het volgende:

"Gisteren heeft het garagebedrijf waar mijn auto in onderhoud is, mij erop gewezen dat er een steenmarter actief is geweest onder de motorkap. Toen ik laatst ruitenwisservloeistof moest bijvullen was het me opgevallen dat er isolatiemateraal los was gekomen. Gisteren kon je ook duidelijk wat haartjes en krabsporen zien onder de motorkap. Ach, op zich vind ik het geen probleem als zo'n beestje daar gewoon ligt te liggen en zich lekker warmt aan een nog warme motor. Lastiger wordt het als ie aan de bekabeling gaat knagen. Dat is bij mij gelukkig nog niet gebeurd.

Volgende week wordt er een (biologische) spray onder de motorkap gespoten waar steenmarters een hekel aan hebben. Of dit middel effectief is is even afwachten. Er zit een luchtje aan dat steenmarters niet lekker schijnen te vinden en bovendien plakt het een beetje. Ze zullen daardoor niet zo snel meer jouw motorkap opzoeken. Steenmarters hebben ook een hekel aan de lucht van een hond. Het ging me echter te ver om Kyra onder de kap te leggen ;) Om ongelukken en ongemak te voorkomen zou ik jullie willen aanraden om eens onder je eigen motorkap te kijken."

Milieuvriendelijk klussen

Klussen in huis moet iedereen wel eens op zijn tijd. Het varieert van een totale verbouwing tot een kwastje verf op de muren en kozijnen. Lopend in de bouwmarkt is er veel mogelijk. Elke kleur die je je kunt voorstellen (en dan nog meer) is te koop. Over de duurzaamheid van die producten valt echter heel wat af te dingen. Daarom wil ik iedereen motiveren om de mogelijkheden van duurzaam klussen te benutten.

Duurzaam hout: FSC-keurmerk.

Flickr Creative Commons, foto: rayflinkerbusch

Helaas is het niet gemakkelijk om duurzame materialen in Zwolle te kopen. Hout met het FSC-keurmerk is overigens wel te koop bij o.a. Karwei en Praxis. Maar om bijvoorbeeld natuurverven hoef je er niet te komen. Die zijn wel goed te verkrijgen via www.eco-logisch.nl Vandaag besteld, morgen in huis! Natuurverven in velerlei soorten en (bijna) alle kleuren zijn te bestellen. Maar niet alleen verf maar bijna alles op het gebied van duurzaam klussen is er te koop: van isolatiemateriaal  tot verf, van pv-cellen tot lijm.

Dus: denk duurzaam bij het klussen! Hieronder nog een aantal websites waarin je  meer kunt vinden over duurzaam klussen. Zelf heb ik ook een aantal boeken en ervaring, dus vraag gerust!

Nuttige links:
www.stichtingmilieunet.nl/klusbespaartips.php
www.eko2go.nl/eko2go.nl/webwinkel.html
www.zwolle.nl/wonen-leven/bouwen-wonen/servicepunt-duurzaam-wonen/duurzaam-klussen.htm
www.milieucentraal.nl
www.arteko.nl/materialentips

Klaas Boessenkool
(oorspronkelijk gepubliceerd in de Holtsprake van Kerst 2010)

Een uitstervend geslacht in Overijssel

Een eeuwenoud en echt Overijssels geslacht dreigt uit te sterven. Al sinds mensenheugenis lopen de mannen van deze familie fier, de borst vooruit, heen en weer over de Holterberg in de hoop zo een vrouw te verleiden. Maar hoewel de vrouwen wel vallen voor hun charmes, loopt het spaak bij de voortplanting. Het nageslacht redt het niet meer, men fluistert over inteelt. Daarom zijn er nu gezonde, krachtige Scandinavische mannen geïmporteerd om de nog resterende Overijsselse vrouwen te bevruchten. Maar tot nog toe tevergeefs… de noordelijke mannen leggen een voor een het loodje. Ligt het aan het naargeestige Hollandse klimaat? Aan de misplaatste frigiditeit van de vrouwtjes misschien? We zullen het nooit weten en binnenkort sluit de laatste van een roemrucht Overijssels geslacht definitief de ogen. Ga erheen voor het te laat is: komend voorjaar is misschien de laatste kans.

Mijn verhaal gaat niet over mensen, maar over vogels. Meer specifiek: het gaat hier om het korhoen, een soort zwarte kip die op heidevelden leeft. Er zijn steeds minder mannetjes van deze soort en zonder een man kom je niet ver in het leven. Dat geldt voor mensen, maar des te meer voor vogels.

Een mannelijk korhoen.

Flickr Creative Commons, foto: brumd

Mannen zijn in de vogelwereld het dominante geslacht. Zij zien er ook het mooist uit. Denk bijvoorbeeld aan wilde eenden of aan fazanten: bij beide soorten is het vrouwtje saai bruin gekleurd en het mannetje een stuk kleurrijker. Bij zangvogels zijn het de mannetjes die zingen, niet de vrouwtjes. Dat verschil is ontstaan doordat het de vrouwtjes zijn die bepalen met welk mannetje ze zich voortplanten. Van oudsher kiezen de vrouwtjes daarbij voor het spectaculairste individu: de ekster met de langste staart, het roodborstje met de roodste borst, de nachtegaal die het mooist kan zingen. Er zijn uitzonderingen: bij sommige vogels zijn de rollen omgedraaid. Daar zijn de vrouwtjes het mooist en broedt het mannetje de eieren uit. Dat is bijvoorbeeld zo bij de grauwe en de rosse franjepoot, steltlopers die af en toe in Nederland te zien zijn, met name aan de kust. Ook de goudsnip heeft zo’n ‘omgekeerde’ verdeling, maar deze zal niet zo snel in Nederland verzeild raken: de dichtstbijzijnde plaats waar ze voorkomen is Egypte.

Over het algemeen geldt echter: it’s a man’s world in vogelland. En als de man het dan niet redt, zoals in het tragische geval van de korhanen, is het einde nabij. Laat dit voor alle Bongerdvrouwen een waarschuwing zijn: koester de man en laat hem in zijn waarde – het is voor jullie eigen bestwil.

Bas den Herder
(oorspronkelijk gepubliceerd in de Holtsprake van november 2012)

Herman het Vriendschapsbrood

Enige tijd geleden ontving ik van een blijmoedige vriendin een plastic bakje met daarin een dubieus, vreemd ruikend prutje. Erbij een briefje met de tekst “Hallo! Ik ben Herman het vriendschapsdeeg! Bak van mij een smakelijk brood en maak vrienden voor het leven!”.

Nieuwsgierig maakte ik het bakje open. Een zure lucht steeg op en het deeg (want dat bleek het te zijn) bubbelde wat. Wat had dit met vriendschap te maken? Een brood gebrouwen uit zuurruikende smurrie zou ik mijn vrienden niet snel voorzetten. De bedoeling was dat ik een deel van het deeg uit het bakje zou wegnemen, om hier een waar vriendschapsbrood mee te bakken. Het restje overgebleven deeg kon ik dan aanvullen en weer doorgeven aan mijn beste vriend(in), en zo kon de “vriendschapsketting” eindeloos doorgaan.

Een onbestemd sentiment bekroop mij. Visioenen van een jongen met de naam Herman die om de liefde te prediken ergens in de jaren '70 begonnen was aan dit experiment. Na enig onderzoek bleek de lucht die opsteeg uit het bakje die van zuurdesem te zijn. Juist. Dat is een door gisting verzuurd deeg, dat gebruikt wordt om brood van te maken. Mijn ervaring met zuurdesem roept echter herinneringen op, die niet bijzonder vriendschappelijk te noemen zijn. Toen ik nog achter de broodafdeling van een natuurvoedingswinkel werkte, zorgde zuurdesembrood altijd voor genante vertoningen, onvriendelijke mensen achter de toonbank, of beide. Het is dan ook niet voor niks dat ik zuurdesembrood “het brood van de humorlozen” noem.

Zo bestelde een klant met een opvallend grijs gelaat wekelijks een zogeheten Tibetaans Gerstebrood. Een werkelijk knalhard, klein plat brood, gemaakt van gerst en water. Wanneer dat ding door de snijmachine moest, zorgde dat voor een hels kabaal. Dat ging door merg en been. Klanten keken dan vol leedvermaak toe, hoe ik “de Tibetaan” worstelend door de snijmachine loodste. Soms was het brood zelfs zo hard dat de messen knapten en het broodje letterlijk verzwolgen werd door de machine. Dat bracht dan weer enorme woede teweeg bij de klant, want…wat moest hij nu de hele week eten?

Met dezelfde blijmoedigheid als de vriendin van wie ik het 'vriendschapsdeeg' had gekregen, sloeg ik toch maar aan het bakken. Al was het maar om met haar wél op vriendschappelijke voet te blijven. Ik volgde de aanwijzingen op het papier dan ook zorgvuldig op en zo voegde ik nog “een friszure appel in stukjes” aan het beslag toe. Na een enorm lange baktijd was Herman het Vriendschapsbrood een feit. Een lief uitziend rond broodje, maar ja, met de doordringende lucht van zuurdesem.

Terwijl niemand keek heb ik Herman aan de kat gevoerd, die, door ‘m gulzig op te eten, op slag mijn grootste vriend werd, waarmee de uiteindelijke bedoeling van Herman toch nog werd verwezenlijkt.

Muffins, jummie!

Flickr Creative Commons, foto:Queen Roly

Het is heerlijk om over vieze en onvriendelijke dingen te schrijven, maar lekker om te eten is het niet. Daarom volgt nu een smakelijk recept voor muffins. Muffins hebben niks met zuurdesem van doen, dat is waar. Maar wat substantie en smaak betreft hebben ze wel wat weg van brood. En daarnaast inspireerden ze Frank Zappa tot het schrijven van het onsterfelijke “Muffin man”. Te zingen tijdens de bereiding:

There is naught, nor ought there be, nothing so exalted on the face of God’s grey earth... as that prince of foods... the muffin!

Girl, you thought he was a man,
But he was a muffin
He hung around, till you found
That he didn’t know nuthin’

6 Mooie Muffins
Ingrediënten:
250 gram zelfrijzend bakmeel, mespunt zout, 150 gram rozijnen (of stukjes chocola, blauwe bessen, gedroogd fruit...), 1 ei, 2 eetlepels honing, 1 eetlepel zonnebloemolie, 1 dl melk, 6 papieren cakevormpjes

Oven voorverwarmen op 200 graden (gasovenstand 4). Bakmeel mengen met zout en rozijnen. Ei loskloppen met honing. Olie en melk erdoor roeren. Eimengsel door het meel roeren. Deeg in vormpjes scheppen en 20 minuten bakken. Creatief garneren met glazuur, chocola, poedersuiker of wat je verder maar kunt vinden aan kleurige zoetigheid.

Eva van de Wetering
(oorspronkelijk gepubliceerd in de Holtsprake in 2009)